Abstract:
رسانه ها در صورت بندیهای فرهنگی جامعه، نقش محوری ایفا میکنند و این بازی را نه فقط با بازتاب دادن فرهنگ، بلکه با شرکت در فرهنگسازی به اجرا میگذارند. در این مقاله با تمرکز بر متون تولیدی برای مخاطب نخبه، تلاش شده است، محتوای مختص برای اینگونه از مخاطبان، مورد واکاوی قرار گیرد و نحوه بازنمایی مباحث فکری و اندیشگانی که از دغدغه های فکری مخاطب نخبه است؛ تحلیل شود. همچنین در پی آن هستیم؛ نشان دهیم در برنامه گفتگو محور تلویزیون، سازوکار صورت بندی آگاهی برای مخاطب نخبه چگونه است و سوژههای متکثر و نظام های فکری آنها چگونه بازنمایی گفتمانی مییابد. به بیان دیگر، آیا از متون رسانه ای شده از شبکه فرهیختگان صداوسیما ـ شبکه چهار سیما ـ، صداهای مختلفی انعکاس مییابد و درنهایت بررسی خواهد شد در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، گفتمانهای معاصر ایران در تقابل با یکدیگر، چگونه معرفی میشوند. بدین منظور مجله تصویری زاویه بهعنوان مطالعه موردی انتخاب شده و با روش تحلیل گفتمان ـ رویکرد لاکلا و موف ـ 43 قسمت از این مجموعه تلویزیونی طی سالهای 1397 تا شهریور 1400 بررسی شده است. مهم ترین نتایج پژوهش نشان می دهد که گفتمان غالب متون مورد بررسی، گفتمان اسلام سیاسی است. این گفتمان با مفصل بندی دالهایی چون احیای تمدن اسلامی، اسلامی سازی و بوم یسازی علوم انسانی، عقل گرایی اجتهادی، جداییناپذیری دین از سیاست، تقابل با غرب و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، گفتمان انقلاب اسلامی را بازتولید و تثبیت میکند و به این شیوه با مداخله هژمونیک در گفتمان های رقیب به مشروعیتبخشی این گفتمان نزد سوژهها میپردازد. در این مقاله پژوهشی با تمرکز بر مخاطب نخبه و تفکیک آن از مخاطب عام، تلاش شده است محتوای تولیدی برای این گونه از مخاطبان مورد واکاوی قرار گیرد و نحوه بازنمایی مباحث فکری و اندیشگانی در متون تولیدی مختص مخاطب نخبه نشان داده شود. همچنین در پی آن هستیم نشان دهیم به طور کلی صداوسیما در برنامه گفتگو محور، کدام گفتمانها را و به چه نحوی هژمونیک میسازد. گفتمانها در تقابل با یکدیگر چگونه بازنمایی میشوند؛ و دال محوری و دالهای شناور آنها چگونه مفصلبندی میشود. بدین منظور مجله تصویری زاویه که از شبکه چهار- شبکه فرهیختگان- رسانه ملی پخش میشود به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است و با تکنیک تحلیل گفتمان – رویکردلاکلاو موفه-اهداف پژوهش پیگیری شده است.
The media play a central role in the cultural formations of the society, and they play this game not only by reflecting the culture, but also by participating in culture-building. In this article, by focusing on the texts produced for the elite audience, it has been tried to analyze the content specific to this type of audience and the way of representing the epistemological and intellectual ideas that are among the intellectual concerns of the elite audience; be analyzed. We are also looking for it; Let's show how the mechanism of formation of knowledge for the elite audience is in the TV talk show and how the multiple subjects and their intellectual order are represented in discourse. In other words, are different voices reflected in the texts broadcasted by IRIB - and finally it will be examined how the contemporary discourses of Iran are in conflict with each other on the TV of the Islamic Republic of Iran. For this purpose, Zavya's video magazine was selected as a case study and 43 episodes of this program have been studied by the method of critical discourse analysis (Laclau and Mouffe approach) for a period from 1397 to September 1400. The most important results of the research show that the dominant discourse of the examined texts is the discourse of political Islam,and this discourse is articulated with signs such as the revival of Islamic civilization, Islamization and localization of humanities, Islamic rationality, inseparability of religion from politics. confrontation with the West, Islamic-Iranian model of progress, and in this way, by hegemonic intervention in rival discourses, legitimizes the discourse of the Islamic Revolution.
Machine summary:
اعتراضات درون ساختاري در ايران ١۴٠٠/۶/٣١، مخاطرات انديشه ورزي در علوم انساني ١۴٠٠/۶/١٧، نقش احزاب در اعمال حاکميتي ١۴٠٠/۶/١٠، امکانات رهايي بخشي رنج قدسي ١۴٠٠/۶/٣، «توسعه عادلانه » از منظر شهيد بهشتي ١۴٠٠/۴/٩، چالش توسعه اقتصادي و استقلال ١۴٠٠/۴/١۶، تربيت جنسي بررسي سياست گذاري امرجنسي جمهوري اسلامي ١٢/٢٠/ ١٣٩٩، مردم و موازنه قدرت سياسي و قدرت اجتماعي ١٣٩٩/١١/١٧، اخلاق و سياست در ايران ١١/٨/ ١٣٩٩، فراز و فرود جمهوريت در ايرا ن معاصر ١٠/١٧/ ١٣٩٩، مناسبات علم و سياست ١٣٩٩/٩/٢۶، بررسي سازوکارهاي اسلاميت قضا و قانون ٩/١٩/ ١٣٩٩، واکنش مناسب به «ترور» صبر راهبردي يا ضربه متقابل ١٣٩٩/٩/١٢، الهيات حکومت در ايران معاصر ١٣٩٩/٠٨/٢١، دولت مدرن و هتک امرمقدس ١٣٩٩/٠٨/١۴، جمهوري اسلامي ايران و مسئله آمريکا ١٣٩٩/٧/٣٠، علم بومي ؛ استعمارگر يا استعمار زدا ١٣٩٩/٧/٢، مناسبات حجاب و سياست در ايران ١٣٩٩/٠۶/٢۶، مناسبات بين نهاد ولايت فقيه ، نهاد دولت و مردم ١٣٩٨/١١/٩، ايده نهاد علم درباره استقلال دانشگاه در ايران ٩٨/٩/٢٧، ايده علم برايکاهش فاصله ميان علم و عمل در ايران ١٣٩٨/٩/١٣، ايده نهاد علم براي صيانت از اسلاميت قانونگذاري در ايران ١٣٩٨/٧/٢۴، ايده نهاد علم براي ارتقاي اسلاميت نهاد سياست ١٣٩٨/٧/٢۴، ايده نهاد علم براي ارتقاي اسلاميت نهاد سياست در ايران ١٣٩٨/٧/١٧، ايده نهاد علم براي بهبود زيست جنسي (١) ١٣٩٨/۶/۶، ايده نهاد علم براي بهبود زيست جنسي (٢) ١٣٩٨/۵/٣٠،کارآمدي جمهوري اسلامي در بهبود دينداري در ايران (١) ١٣٩٨/۵/٢٣، ايده نهاد علم براي بهبود دين داري در ايران (٢) ١٣٩٨/۵/١۶، علم الهيات و مسئله دين داري در ايران ١٣٩٨/۵/٩، ايده علم سياست براي بازدارندگي از جنگ در ايران ١٣٩٨/۴/١٩، مأموريت حکومت ديني ١٣٩٧/١٢/١۵، تحليل نظري انقلاب اسلامي ١٣٩٧/١١/١٠، اسلاميسازي دانشگاه ها؛ توفيقات ، ناکامي ها ٩/٢١/ ١٣٩٧، بررسي سند الگوي اسلامي ايراني پيشرفت ١٣٩٧/٩/٧، بررسي سند الگوي اسلامي ايراني پيشرفت ١٣٩٧/٨/٣٠، روايت هاي رقيب در وضع کنوني ١٣٩٧/٧/٢۵، انگاره فروپاشي پيدا و پنهان يک فرضيه ١٣٩٧/٧/١٨، حوزه تصميم ساز يا نظارهگر ١٣٩٧/۶/٧، فقه و حقوق اسلامي در دنياي معاصر ۶/٢١/ ١٣٩٧، امکان سنجي فقه سکولار ١٣٩٧/۶/١۴، حوزه علميه نظارهگر يا تصميم ساز ١٣٩٧/۶/٧، زاويه نشيني عقل در حوزه علميه ١٣٩٧/۵/١٠، وضع مصنوعي نهاد علم در ايران ١٣٩٧/۴/٢٧، نسبت انديشه و رسانه ١٣٩٧/۴/١٣ 331 و مجـري برنامـه ، عمومـاً بـه گفتمـان اسلام سياسـي ارجـاع مي دهنـد و مباحـث گفتمانـي خـود را ذيـل آن مفصل بنـدي ميکننـد.