Abstract:
در عصر پسامدرن و امروزی شاخصهای توسعه بهسوی چندبعدی شدن رفته و از بخشی بودن فاصله زیادی گرفته که در این میان صنعت گردشگری یکی از بااهمیتترین ابعاد توسعه به شمار میرود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر آمایش منطقهای روستاهای پیراشهری با تأکید بر توسعه صنعت گردشگری در نیکشهر میباشد. تحقیق حاضر برحسب هدف، یک تحقیق کاربردی، برحسب نحوه گردآوری دادهها یک تحقیق توصیفی و غیرآزمایشی میباشد و درنهایت حسب نحوه اجراء، از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل اعضای شورای روستا، دهیاران و بخشداران روستاهای پیراشهری نیکشهر (تهرک، خیرآباد، زهک، نوکآباد و هیتان)، میباشد. حجم نمونه نیز بر اساس نمونهگیری هدفمند 50 نفر تعیین شد. جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات از نرمافزار SPSS و مدلهای FARAS، FBMW، WASTPAS، استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی گویای عدم ارتباط بین توسعه صنعت گردشگری و آمایش منطقهای روستاهای پیراشهری میباشد، همچنین نتایج مدل FARAS نشان داد که از بین عناصر گردشگری، خدمات با وزن 434/0، بالاترین میزان اهمیت را در روستاهای پیراشهری نیکشهر به خود اختصاص داده است. نتایج مدل FBMW نشان داد، در عملکرد فضایی عنصرهای اطلاعات و خدمات، به ترتیب روستاهای خیرآباد، نوکآباد، هیتان، تهرک و زهک، در عملکرد فضایی عنصرهای حملونقل و تبلیغات، به ترتیب روستاهای خیرآباد، هیتان، نوکآباد، تهرک و زهک بالاترین و پایینترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند. درنهایت نتایج مدل WASTPAS بهمنظور رتبهبندی روستاهای پیراشهری با تأکید بر جاذبههای تاریخی و طبیعی نشان داد، روستای خیرآباد در هر دو جاذبه تاریخی-فرهنگی و طبیعی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.
Today, tourism is one of the most important approaches in regional planning. Regional planning in the field of tourism in each region provides the capabilities of regional development through the feasibility of tourism development In this regard, the purpose of this study is to Regional planning of peripheral villages with emphasis on the development of tourism industry (Case study: villages around Nikshahr). The present research is an applied research in terms of purpose, a descriptive and non-experimental research in terms of data collection, and finally, in terms of implementation, it is a survey type. The statistical population of the present study includes members of the village council, villagers and district heads of the peripheral villages of Nakshahr (Tehrak, Khairabad, Zahak, Nokabad and Hitan).The sample size was determined based on purposive sampling of 50 people. SPSS software and FARAS, FBMW and WASTPAS models were used to analyze the data. The results of the correlation test show that there is no relationship between the development of the tourism industry and the regional planning of rural peripheral. Also, the results of the FARAS model showed that among the elements of tourism, services with a weight of 0.434, have the highest level of importance in the peripheral villages of Nikshahr. The results of FBMW model showed that in the spatial performance of information and service elements, Khairabad, Nokabad, Hitan, Tehrak and Zahak villages, respectively, in the spatial performance of transportation and advertising elements, Khairabad, Hitan, Nokabad, Tehrak and Tehrak villages, respectively. Drainages have the highest and lowest ranks. Finally, the results of the WASTPAS model in order to rank the peripheral villages with emphasis on historical and natural attractions showed that Khairabad village has the highest rank in both historical-cultural and natural attractions.
Machine summary:
گردشگري علاوه بر تأمين منافع اقتصادي، تأثير قابل توجهي بر ابعاد فرهنگي-اجتماعي دارد(١ :٢٠٢١ ,Amare et al)، لذا بسياري از برنامه ريزان و سياست گذاران توسعه ، صنعت گردشگري را به عنوان رکن اصلي توسعه پايدار ياد ميکنند(بابايي و همکاران ، ١٣٩٧: ١١٧؛ حقيقت و همکاران ، ١٣٩٢: ٧١؛ طهماسبي و رضائي مقدم ، ١٣٨٩: ٣)، گردشگري يک نيروي اصلي در مکان سازي روستايي است و به طور گسترده براي حفظ و احياي روستايي در زمان عدم اطمينان اقتصادي مورداستفاده قرار ميگيرد(١ :٢٠٢١ ,Zhou).
1 - Zhang et al 2 - Zhou et al 3 -Amare 4 -Eichelberger et al 5 -Entrepreneurial ecosystems in smart 6 -Cheng et al 7 -Tsung and Hsin-Pei 8- Farmak et al 9- Kumral & Onder اکثر تحقيقات انجام شده که در پيشينه تحقيق که به مواردي از آن ها اشاره شده است ، در حوزه گردشگري شهري و روستايي و رابطه آن با توسعه بوده است و به صورت کلي و با استفاده از تحقيقات پيشين ، اين موضوع را موردبررسي قرار داده اند.
شاخص هاي موردبررسي و مقدار پايايي آن شاخص صنعت گردشگري مقدار پايايي شاخص آمايش منطقه اي مقدار پايايي اطلاعات توسعه يکپارچه و همسو تبليغات دستيابي به رشد متعادل جاذبه توزيع متعادل جمعيت و فعاليت حمل ونقل حفظ يکپارچگي منطقه خدمات 0/798 کاهش نابرابري ها 0/782 حفظ هويت فرهنگي گسترش عدالت اجتماعي تقويت و تجهيز فضاهاي زيست و فعاليت جلوگيري از تمرکز و قطبي شدن توسعه حفظ محيط زيست و دستيابي به توسعه پايدار منبع : مجيدي ده شيخ و همکاران ١٣٩٦، پوراصغر و ويسي، ١٣٩٠، لاشکي و شيخ الاسلامي، ١٣٩٤ شهرستان نيکشهر با وسعت ١٢٢٨٠ کيلومترمربع معادل ٦/٦درصد از مساحت استان را به خود اختصاص داده است .