Abstract:
عربستان سعودی در طی دهه های متمادی با توجه به سنتها و ویژگیهای نظام سیاسی این کشور سیاست خارجی محافظهکارانهای داشته ولی در سالهای اخیر به ویژه پس از سقوط صدام حسین در عراق در سال 2003 و تغییر در موازنه قوا سیاست خارجی عربستان از قالب سنتی خارج شده است.حملات گسترده به یمن، دخالت نظامی در بحرین و حمایت همه جانبه از مخالفان دولت سوریه و مسلح کردن آنها؛ در کنار تقابل مستقیم سیاسی- امنیتی با ایران در منطقه و فراتر از آن، نمونههایی از این رفتار است. این پژوهش تلاش دارد تا با واکاوی سیاست خارجی عربستان تحول نظری و عملی در سیاست خارجی این کشور را نشان دهد و ابعاد نظری شکل دهنده به این رفتار به صورت تحلیلی با رویکرد مبتنی بر نمونه های تاریخی با تمرکز بر دو دوره قبل از سرنگونی صدام و پس از سرنگونی صدام مورد بررسی قرار دهد.
Machine summary:
"عربستان پس از اشغال عراق توسط آمریکا و به قدرت رسیدن شیعیان در این کشور تلاش کرد تا مانع از ادامه قدرت گرفتن ایران و بهتبع آن گروههای شیعه در منطقه شود، عربستان که سیاست محافظهکارانه و الگوی امنیتی مبتنی بر اسلوب مدارا و کاهش دشمنی را با دیپلماسی ریالی از دهه ۵۰ میلادی و حتی قبل از آن به اجرا میگذاشت؛ پس از بحران عراق و تغییر در ساختار سیاسی این کشور بهسود نیروهای نزدیک به ایران، کنار گذاشت و سعی کرد، عملکرد خود را برای احیا موازنه سابق با سیاست خارجی تهاجمی دنبال کند (موسوی، 1395: 11).
org/arabia-comment/saudi-arabias-new-foreign-policy-doctrine/ برای بخش زیادی از کارشناسان مسائل خلیج فارس و عربستان محرز شده که سعودی در دوره اخیر راهبرد متفاوتی از گذشته را در سیاست خارجی خود در پیش گرفته است و همانطور که اشاره شد منابع سعودی نیز از بیان این تغییر ابایی ندارند؛ اما سوال درباره ماهیت این تغییرات مطرح است.
اما نکته در اینجاست که کدام یک از دلایل مذکور -تهدید ایران، برنامه راهبردی ایالات متحده برای خروج از تقابلهای مستقیم در خاورمیانه، گروههای بنیادگرا که در عربستان فعال هستند و نگرانی از چالش خیزش تودهها ناشی از رشد شبکههای اجتماعی- در صدر تهدیدات عربستان هستند؛ باید تصریح کرد که خطر ایران که عربستانیها با بزرگنمایی آنرا محور سیات خارجی خود معرفی میکنند، در جایگاهی پائینتر از دیگر تهدیدات عربستان هستند؛ ولی ریاض با استفاده از نام ایران بهدنبال این است تا هسته قدرت در آمریکا 1 را متقاعد نماید تا خطر ایران را جدی گرفته و با بستری بهنام برجام طرح محور شرق را عملی نکنند و در این مسیر اسرائیل را نیز در کنار خود دارند."