Abstract:
سابقه و اهداف: قرآن كريم از آغاز نزول تاكنون، سرچشمه ي بي پايان علوم و معارف اسلامي بوده است. همچنين، براي ما مسلمانان بيانات و سيره ي پيامبر و امامان(ع) نيز از ديگر منابع ارزشمند در شناسايي راه و رسم زندگي به شمار مي رود. هدف از انجام اين بررسي، تعيين ميزان استفاده از آيه هاي قرآن كريم و روايت هاي معصومان(ع)، طي فرآيند آموزش درس هاي تئوري، در ميان دانشجويان علوم پزشكي بوده است.
مواد و روش ها: اين بررسي به شكل مقطعي براي تمام كلاس هاي تئوري يك دانشكده ي پيراپزشكي به اجرا در آمد. براي جمع آوري داده ها، از فرم جمع آوري محقق ساخته ي متناسب با هدف هاي پژوهش استفاده شد، كه در آن، اطلاعات مربوط به چگونگي استفاده و همچنين دفعه هاي استفاده از آيه ها و روايت ها در هر كلاس درسي و يا مطلب آموزشيِ مربوط به هر جلسه، به طور مجزا و براي هر استاد به صورت اختصاصي با كمك دانشجويان آموزش ديده ي حاضر در كلاس، ثبت گرديد. از شرايط ورود استادان در اين مطالعه، دارا بودن دست كم يك سوم از كلاس هاي طول ترم، بوده است.
يافته ها: نتيجه هاي حاصل از حدود 900 جلسه ي آموزشي، از 92 كلاس درسيِ متعلق به هفت رشته ي تحصيلي و 58 تن از استادان دانشكده ي پيراپزشكي، نشان داد كه در مجموع، در 81 جلسه ي آموزشي، دست كم يك بار از آيه هاي قرآن كريم؛ و در 99 جلسه، دست كم يك بار از روايت هاي معصومان(ع) استفاده شده است. در 17 و 22 مورد از كلاس ها، استفاده ي بيش از يك بار نيز ديده شده است. در مجموع، توزيع فراواني نسبي موارد استفاده از آيه ها و روايت ها در مدرسان مرد و زن نيز گوياي تشابه استفاده ي آنان بوده است.
نتيجه گيري: علي رغم اينكه استادان بسياري از آيه ها و روايت ها در كلاس هاي تئوري استفاده مي كنند، اما هنوز حدود بيش از 50 درصد استادان علوم پزشكي در بيش از نيمي از كلاس هاي درسي، از آيه ها و روايت ها استفاده نمي كنند. از اين رو استفاده از آموزه هاي قرآن و روايت ها در متن هاي درسي، به تناسب آن درس ها، پيشنهاد مي شود.
Machine summary:
"با توجه به تأکید پیامبر اسلام(ص) دربارهی آموزش، که فرمودند: جز این نیست که دانش از آموزش به دست میآید(5)، حال این پرسش مطرح است که علیرغم نقش غیرقابل انکار آموزش در رفتار و عملکرد ما انسانها(از جمله در آموزش دانشگاهی و در این مورد خاص، دانشگاههای علوم پزشکی)، استادان تا چه اندازه از این منبعهای با ارزش و بیمانند قرآن کریم و روایتهای معصومان(ع) استفاده میکنند؟ از آیهها و روایتها تا چه اندازه برای تبیین موضوعهای آموزشی در کلاسهای درس بهره برده میشود؟ یا به عبارت دیگر هر یک از مدرسان تا چه اندازه همزمان با تدریس مطلبهای آموزشی، در کلام خود یا جزوهها و مطلبهای کمک آموزشی خویش، از آیهها و روایتها بهره میبرند؟ پژوهشی که در طی سال 1390 و با هدف بررسی وضعیت استفاده از منبعهای مذهبی در تدوین پایاننامههای پزشکی، به اجرا در آمد، نشان داد که از میان 20776 منبع مورد استفاده در 511 پایاننامهی دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی، در هیچ مورد به قرآن استناد نشده و حتی استفاده از منبعهای مذهبی، با آماری در حد 19 مورد، کمتر از یکدهم درصد از منبعهای مورد استفاده را به خود اختصاص داده بود(6)."