Abstract:
رمان «از به » رضا امیرخانی سرگذشت شخصیت های یک روایت است که به شکل ٤٧ نامه از طرف عده ای از شخصیت های داستان به گروهی دیگر از شخصیت ها فرستاده میشود. این رمان به دلیل ساختار منحصربه فرد خود از منظر شکل گیری روایت و شخصیت پردازی، اثری درخور توجه و قابل تامل است . رضا امیرخانی این رمان را در سال ١٣٨٠ با موضوع دفاع مقدس خلق کرده است . الگوی کنشگرای گرماس به عنوان محمل تحلیل این روایت میتواند با نگرشی جامع و کامل ، نقش هر یک از شخصیت های رمان را در الگویی دقیق پیرامون سه محور «میل » «انتقال » و «قدرت » به نمایش بگذارد. نتایج به دست آمده از این تحقیق ، انطباق الگوی کنشگرای گرماس را در تبیین و تحلیل شخصیت های این رمان نشان میدهد. در محور میل ؛ کنشگر اصلی «مرتضی مشکات » و اهداف او «شوق پرواز» و «فرزندخواندگی فرانک ناصری» است . در محور انتقال با فرستنده هایی مرتبط به هدف اصلی و هدف فرعی از نوع ، شوق پرواز(مرتضی مشکات )، طیبه همسر مرتضی، سرگرد خلبان رحیم میریان و فرانک ناصری مواجه هستیم .گیرنده یا ذینفع های روایت به ترتیب ؛ طیبه همسر مرتضی، سرگرد خلبان رحیم میریان ، فرانک ناصری، مرتضی مشکات ، عموی فرانک ، سیروس ؛ پسرعموی فرانک میباشند و در محور قدرت ؛ یاریگران این روایت ، سرگرد خلبان رحیم میریان ، طیبه همسر مرتضی، فرانک ناصری، عموی فرانک ، پیرزن و سر سرگرد خلبان آرش تیموری میباشند و بازدارندگان ، فرماندهی نیروی هوایی و سرگرد خلبان آرش تیموری هستند.
Machine summary:
نشریۀ ادبیات پایداری دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان سال هشتم ، شمارة چهاردهم ، بهار و تابستان ١٣٩٥ تحلیل و بررسی رمان «از به » رضا امیرخانی بر اساس الگوی کنشگرای گرماس (علمی- پژوهشی ) دکتر محمد جواد عرفانی بیضایی ١، حمید رضا اکبری 2 چکیده رمان «از به » رضا امیرخانی سرگذشت شخصیت های یک روایت است که به شکل ٤٧ نامه از طرف عده ای از شخصیت های داستان به گروهی دیگر از شخصیت ها فرستاده میشود.
در محور انتقال با فرستنده هایی مرتبط به هدف اصلی و هدف فرعی از نوع ، شوق پرواز(مرتضی مشکات )، طیبه همسر مرتضی، سرگرد خلبان رحیم میریان و فرانک ناصری مواجه هستیم .
کنشگر اصلی در این روایت ، «مرتضی مشکات » سرهنگ خلبان بازنشسته ؛ هدف اصلی، «پرواز کردن » و هدف فرعی، «فرزندخواندگی فرانک ناصری» است و دیگر جنبه های مرتبط با کنشگر اصلی به ترتیب به عنوان فرستنده ، گیرنده ، یاریگر و بازدارنده قابل ارائه و شناسایی هستند.
زمان روایت (ترتیبی که در آن وقایع داستان ارائه شده است ) کنشگر اصلی مرتضی مشکات مخالف : بازدارنده اصلی مربوط به هدف اصلی: فرماندهی نیروی هوایی بازدارندگان فرعی مرتبط باهدف اصلی: سرگرد خلبان آرش تیموری یاریگر: یاریگر اصلی مربوط به هدف اصلی: سرگرد خلبان رحیم میریان یاریگران فرعی مربوط به هدف اصلی: طیبه همسر مرتضی، فرانک ناصری یاریگران فرعی مربوط به هدف فرعی: عموی فرانک ،پیرزن یاریگر اصلی نسبت به هدف فرعی: همسر سرگرد خلبان آرش تیموری ٣- نتیجه گیری برای بررسی و تحلیل شخصیت و شخصیت پردازی در رمان «از به » رضا امیرخانی از رهگذر روایت شناسی ساختاری با توجه به نظریۀ کنشگرای گرماس ابتدا به تعریفی جدید از «شخصیت » دست یافتیم ؛ بر این اساس ، علاوه بر آنکه شخصیت فراتر از یک نام و یا یک شخصیت تلقی می شود؛ یک «مشارکت کننده » در روند «حوادث » روایت نیز معرفی می گردد.