Abstract:
حوزه خلیج فارس و مراکز تجاری آن از دیر باز تاکنون نقش اساسی خود را به عنوان منطقه مهم تبادلات اقتصادی در شرق، بویژه حوزه اقیانوس هند به خوبی ایفا کرده است. از این میان جزیره هرموز به لحاظ مجاورت با راههای بزرگ بازرگانی دنیای قدیم، همچون ادویه و ابریشم و قرار گرفتن در مسیر اقیانوس هند از اهمیت تجاری، بازرگانی و استراتژیکی ویژه ای برخوردار بود. روند حوادث تاریخی نشان میدهد که طی قرون هشتم و نهم هجری جزیره هرموز تبدیل به کانون اصلی مبادلات دریایی شد و جای گزین سیراف و کیش گردید. این مهم در سایه سیاست های متعادل و واقع گرایانه ملوک هرمز در تامین امنیت تجاری در مناطق تحت نفوذ و اهمیت بخشیدن به تجارت دریایی و درآمدهای حاصل ازآن تحقق پیدا کرد.از طرف دیگر ملوک هرمز با بهره گیری از موقعیت گذرگاهی آبادی های تحت اداره خود، در دو بخش ساحل و دریا، با ایجاد ارتباط محلی با همسایگان خود از بیشترین بهره های اقتصادی برخوردار شدند وتوانستند طی قرون هشتم و نهم هجری به عنوان بزرگترین قدرت دریایی خلیج فارس، نقش عمده ای در تبادلات اقتصادی هرموز و حوزه اقیانوس هند ایفا کنند.
Machine summary:
از طرف دیگر ملوک هرمز با بهرهگیری از موقعیت گذرگاهی آبادیهای تحت اداره خود، در دو بخش ساحل و دریا، با ایجاد ارتباط محلی با همسایگان خود از بیشترین بهرههای اقتصادی برخوردار شدند وتوانستند طی قرون هشتم و نهم هجری به عنوان بزرگترین قدرت دریایی خلیج فارس، نقش عمدهای در تبادلات اقتصادی هرموز و حوزه اقیانوس هند ایفا کنند .
اقیانوس هند، خلیج فارس، هرموز، تجارت دریایی، ملوک هرموز مقدمه بندر و جزیره هرموز به عنوان محل تلاقی راه های تجاری دریایی و خشکی و یکی از مراکز مهم خلیج فارس به شمار می رفت و از آنجایی که این شهر در دو مسیر بازرگانی خشکی و دریایی قرار داشت، بیشتر از دیگر مراکز تجاری ایران در مقابل تغییرات و دگرگونیها از خود انعطاف نشان داده است.
در این مقاله با شیوه توصیفی_تحلیلی و با روش کتابخانهای واستفاده از منابع دست اول تاریخی، نقش جزیره هرمزدر تجارت خلیج فارس و حوزه اقیانوس هند مورد بررسی قرار میگیرد، و به این سوال پاسخ داده می شود که چه عاملی باعث شد که جزیره هرمز در قرن هشتم و نهم هجری به عنوان مهم ترین توقفگاه تجارت دریایی در خلیج فارس و حوزه اقیانوس هند تبدیل شود؟ فرضیه تحقیق حاضر بر این است که سیاست های متعادل و واقعگرایانه ملوک هرمز در تأمین امنیت تجاری در مناطق تحت نفوذ و اهمیت بخشیدن به تجارت دریایی و درآمدهای حاصل از آن موجب شد که جزیرۀ هرموز به عنوان کانون اصلی تجارت دریایی در خلیج فارس و حوزۀ اقیانوس هند تبدیل شود.