Abstract:
چکیده: هدف: هدف این مقاله، بررسی ظرفیتها و چالشهای نمایش عروسکی برای بازنمایی از زندگی پیشوایان دینی است. روش: جمعآوری اطلاعات بهصورت ترکیبی (مصاحبه – کتابخانهای) و شیوه تحلیل نیز بهصورت کیفی (توصیفی- تبیینی) است. یافتهها: ابتدا به «خیالانگیزی» و «منحصربهفرد بودن» بهعنوان دو ظرفیت ویژه، و نیز «تابوها» بهعنوان مهمترین چالش میرسیم. سپس در ادامه برای حل این چالش، «نظر دین درباره نمایش عروسکی»، «هتک» و «تحریف» پیشوایان دینی؛ و همچنین «نظر دین دربارهی بازنمایی زندگی پیشوایان دینی در نمایش عروسکی» مورد بررسی قرار گرفته، و در ادامه قاعدهای کلی برای حل این مشکل معرفی میکنیم. نتیجهگیری: نمایش عروسکی هیچ تقابلی با مفاهیم دینی اسلامی نداشته؛ و بالعکس، ظرفیتی ویژه برای پرداختن به زندگی پیشوایان این دین است. البته این امر چالشهایی پیشروی خود میبیند که غیرقابل حل نیستند. برای حل مهمترین آنها (که تابوها هستند) فرمولی پیشنهاد میشود: اینکه در مرحلهی اول هنرمند (در مورد محتوا یا تصویر) ادعای واقعیت ننماید و اقتباس بودن اثرش را اذعان کند. دوم اینکه مراقب باشد در اثر اقتباسی خود، نسبت به پیشوایان دینی هتک و توهین صورت نگیرد. در این صورت است که میتواند ادعا کند از امور ممنوعهی شرع (حرام) تخطی نکرده، و اثر هنری او، فاقد ایراد دینی است.
AbstractPurpose: The purpose of this article is to investigate the capabilities and challenges of puppet shows to represent the lives of religious leaders.Methodology: Data collection is mixed (interview- library) and analysis method is qualitative (descriptive-explanatory).Findings: First, we come to "imaginary" and "uniqueness" as two special capacities, as well as "taboos" as the most important challenge. Then, in order to solve this challenge, "Religion's opinion about puppet show", "abuse" and "distortion" of religious leaders; And also "Religion's opinion about the representation of the life of religious leaders in a puppet show" has been examined, and in the following we will introduce a general rule to solve this problem.Conclusion: Puppet show has no conflict with Islamic religious concepts; and vice versa, it is a special capacity to deal with the life of the leaders of this religion. Of course, this has challenges that are not insurmountable. To solve the most important of them (which are taboos), a formula is suggested: in the first step, the artist (about the content or image) should not claim reality and acknowledge that his work is an adaptation. Second, he should be careful not to insult religious leaders in his adaptation work. It is in this case that he can claim that he has not violated any of the prohibited things of Sharia (haram), and his artwork has no religious objections.
Machine summary:
نتیجهگیری: نمایش عروسکی هیچ تقابلی با مفاهیم دینی اسلامی نداشته؛ و بالعکس، ظرفیتی ویژه برای پرداختن به زندگی پیشوایان این دین است.
بنابراین «بررسی ظرفیتها و چالشهای نمایش عروسکی، در بازنمایی زندگی پیشوایان دینی» موضوع و عنوان این مقاله است.
باتوجهبه نکات بالا، در این مقاله تلاش میشود تا با بررسی این ظرفیتها و چالشها، راه برای هنرمندانی که قصد دارند از این هنر (نمایش عروسکی) برای بازنمایی زندگی پیشوایان دینی استفاده کنند، هموارتر شود.
گونهی این مصاحبه ساختاریافته بوده، و بر مبنای این پرسش؛ «به نظر شما مهمترین ظرفیت و چالش نمایش عروسکی در بازنمایی زندگی پیشوایان دینی چیست؟» صورت گرفته است.
برای این امر، از خانم پوپک عظیمپور 1 بهعنوان پژوهشگر و مدرس، خانم سمیه گلباز 2 بهعنوان فعال حوزه عروسکی؛ و البته از جناب آقای بهروز غریبپور 3 ، بهعنوان پیشکسوت و فعال در هر دو زمینه (پژوهش و اجرا) مصاحبه صورت گرفته است.
در هنر تئاتر و سینما، یکی از مهمترین چالشهای پیشِ روی هنرمندان برای ساختن آثار مربوط به زندگی پیشوایان دینی این است که گذشتهی بازیگر، بهنوعی مفهوم و معنایی به ذهن مخاطب تحمیل میکند.
شاید این علت که تصور مردم ما از عروسک، بیشتر خلاصه در نمایشهای طنز خیمه میشود، باعث شده تا تاب دیدن شخصیتهای مقدس را در شکل و شمایل عروسکها نداشته باشند (عظیم پور، 1401) ب) عدم اطمینان از وجود مخاطب: یکی دیگر از عواملی که باعث شده نمایش عروسکی در ایران، کمتر سراغ پیشوایان دینی و موضوعات مذهبی برود، عدم اطمینان از وجود مخاطب است.