Abstract:
پژوهش حاضر در راستای دستیابی به روش مناسب ریزازدیادی گیاه دارویی نسترن وحشی (Rosa canina L). به عنوان مهمترین پایه گل رز انجام پذیرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور BAP با غلظتهای (صفر، 0/75، 1/5، 2/25 و سه mgl-1) و D-2، 4 با غلیظتهای (صفر 1/5، 2/5، چهار و 5/5 mgl-1) در محیط کشت MS 1/4 در چهار تکرار (هر تکرار شامل دو ریزنمونه) انجام شد. نمونهها در اواسط فصل پاییز از قسمت میانی ساقههای فرعی میانی درختچهای در مرحله میوه دهی (قرمز پررنگ) تهیه شدند، قطعات گره دار 1/5 سانتی متری با اتانول 70 درصد به مدت یک دقیقه و هیپوکلریت سدیم 10 درصد به مدت 15 دقیقه ضدعفونی و سپس آب شویی شدند. نمونهها در اتاق رشد در دمای 23 تا 25 درجه سانتیگراد و دوره فتوپریودی 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی نگهداری شدند. پس از گذشت سه ماه از تاریخ کشت و بدون انجام هیچگونه واکشتی، آزمایش متوقف گردید. نتایج نشان داد؛ در محیط کشت 4/1 MS -، افزایش غلظت -2، 4 D موجب افزایش دو شاخص وزن تازه و خشک کالوس و افزایش غلظت BAP موجب کاهش دو شاخص مذکور میشود. تیمار دارای2/5 D-4 T2 mgl-1 / به علاوه0/75 D-4T 1 2 ، تیمار دارای 2 mgL-1 2,4-D 5/ به علاوه 52 mgL-1 BAP 2/ و همچنین تیمار دارای 2 mgL-1 2,4-D 1/ به علاوه 22 mgL-1 BAP بیشترین وزن تازه و خشک کالوس را داشتند. در ضمن، کالوسهای بهدست آمده دارای بافتی با سفتی متوسط) ترد (، ناصاف) گرهدار (و به رنگ سفید برفکی آمیخته به سبز کمرنگ بودند، روی برخی از کالوسها لکههای صورتی نیز مشاهده شد.
The present study was carried out in order to find a suitable method for micropropagation of Rosa canina L. as the most important rootstock of rose flower. The experiment was a factorial based on a completely randomized design with two factors BAP with concentrations (0, 0.75, 1.5, 2.5 and 3 mgL-1) and 2,4-D with concentration (0, 1, 2.5, 4 and 5.5 mgL-1) in four replicates (each replicate contains two samples). Samples were prepared in the middle of autumn from the middle part of the stems of the shrubs in the fruiting stage (red), nodal segments are 1.5 cm that with ethanol 70% for one minute and sodium hypochlorite 10% for 15 minutes and then washed. The samples were kept in a room at a temperature of 23 to 25 degrees Celsius and a photoperiod of 16 hours of light and eight hours of darkness. Since the growth of calluses in the first month was very slowly, after three months and without any reculture, the experiment was stopped. Results showed that increasing the concentration of 2,4-D increase fresh and dry weight of calluses and an increase in BAP concentration in the medium of 1/4 MS, two indices decreased. The treatment was 2.5 mgL-1 2,4-D plus 0.75 mgL-1 BAP and treatment 5.5 mgL-1 2.4-D, 2.25 mgL-1 BAP and also 5.5 mgL-1 2,4-D plus 0.75 mgL-1 BAP had the highest fresh and dry callus weight. the calluses obtained had a medium with rigid (crunchy), lumpy (nodular) and white to white, some pink spots were observed on some calluses.
Machine summary:
فصلنامه مطالعات محيط زيست ، منابع طبيعي و توسعه پايدار سال ششم ، شماره ٣ (پياپي: ٢١)، پاييز ١٤٠١ اثر ترکيب سطوح مختلف ٢٤-D و BAP در محيط کشت ٤/١ MS بر برخي خصوصيات کالوس زايي قطعات گره دار شاخه فرعي مياني نسترن وحشي تاريخ دريافت : ١٤٠٠/١٠/٢٥ محبوبه رحيمي ١*، وحيد روحي ٢، عبدالرحمان محمدخاني ٣ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/١١/٢٧ کد مقاله : ٧٩٣١٦ چکـيده پژوهش حاضر در راستاي دست يابي به روش مناسب ريزازديادي گياه دارويي نسترن وحشي (Rosa canina L.
جدول ١- تجزيه واريانس اثر ترکيب سطوح مختلف D-٢٤ و BAP در محيط کشت MS ١/٤ بر برخي خصوصيات کالوس زايي قطعات گره دار شاخه فرعي مياني نسترن وحشي پس از گذشت سه ماه منابع تغييرات درجه آزادي وزن تازه کالوس وزن خشک کالوس 4/02 ** 85/73 ** 3 (A) 2,4-D 3/33 ** 22/36 * 3 (B) BAP 2/64 ** 31/41 ** 9 (A) × (B) خطا 48 07/15 0/65 16/13 19/30 (%) CV ** اختلاف بسيار معنيدار در سطح يک درصد و * اختلاف معنيدار در سطح پنج درصد 10 بيشترين و کمترين وزن تازه و خشک کالوس به ترتيب متعلق به غلظت هاي ٥/٥ ميليگرم بر ليتر و يک ميليگرم بر ليتر D-٢٤ بود.
جدول ٢- مقايسه ميانگين اثر ترکيب سطوح مختلف D-٢٤ و BAP در محيط کشت MS١٤ بر برخي خصوصيات کالوس زايي قطعات گره دار شاخه فرعي مياني نسترن پس از گذشت سه ماه تيمارها وزن تازه کالوس (mg) وزن خشک کالوس (mg) 20/37 c 127/88 c 1/00 28/69 ab 244/19 ab 2/50 23/44 bc 194/75 b 4/00 30/87 a 258/75 a 5/50 32/37 a 252/38 a 0/75 25/75 b 219/25 a 1/50 23/00 b 191/69 ab 2/25 22/25 b 162/25 b 3/00 *: حروف مشابه در هر ستون بيانگر عدم وجود اختلاف معنيدار بر اساس آزمون LSD در سطح ٠/٠٥ ميباشد.