Abstract:
مقاله حاضر حکم مساله ای از مسئولیت مدنی را مورد بررسی و تحلیل قرارمی دهد که در آن فرد یا افرادی، مسبب یا میاشر باعث اعمالی می شوند که بر اثر انجام آن اعمال به شخص دیگری (ثالث) زیانی وارد می نمایند، ولی میزان خسارت وارد توسط هر یک (عامل) برای مشخص نیست که هر عامل چه میزان خسارت به زیان دیده وارد نموده اند، اما اگر اسباب متعددی در ایجاد زیان دخالت داشته باشند تعیین سبب مسئول از میان اسباب مذکور و چگونگی توزیع مسئولیت بین آنها بسیار دشوار و پیچیده است. فقها و حقوقدانان قوانین موضوعه و رویه قضایی نیز در برخورد با این قضیه راه حل های متفاوتی ارائه داده اند. این تعدد راه حل ها و اتخاذ ملاک های مختلف از طرف قانونگذار به جای اینکه به حل مشکل کمک کند، خود معضل مضاعفی شده است به نحوی که دادگاهها نمی دانند که به کدام معیار و ضابطه قانونی عمل نمایند. علاوه بر آن در فرض خاص، مشکل حادتر می شود و آن وقتی است که اسباب متعددی که در یک حادثه زیانبار دخیل بوده، با فرض متعارف بودن همه آنها، در تعیین میزان تاثیر هر کدام از آنها دچار مشکل می شویم. به عبارت دیگر در میزان تاثیر هر یک از اسباب دخیل در حادثه اجمال وجود دارد که در این تحقیق دنبال راه حل و جوابی برای این مساله از بین قوانین و قواعد و مقررات حقوقی می باشیم.
Machine summary:
بررسي ميزان تاثير اسباب متعدد در ورود زيان و جبران خسارت آرمان صادقي زاده 1 کارشناسي ارشد، حقوق خصوصي ، دانشگاه آزاد اسلامي ، واحد گرمي اردبيل چکيده مقاله حاضر حکم مساله اي از مسئوليت مدني را مورد بررسي و تحليل قرارمي دهد که در آن فرد يا افرادي، مسبب يـا مياشـر باعث اعمالي مي شوند که بر اثر انجام آن اعمال به شخص ديگري (ثالث ) زياني وارد مي نماينـد، ولـي ميـزان خسـارت وارد توسط هر يک (عامل ) براي مشخص نيست که هر عامل چه ميزان خسارت به زيـان ديـده وارد نمـوده انـد، امـا اگـر اسـباب متعددي در ايجاد زيان دخالت داشته باشند تعيين سبب مسئول از ميان اسباب مذکور و چگونگي توزيـع مسـئوليت بـين آنهـا بسيار دشوار و پيچيده است .
مادٔە١٤فوق الذکر اگر چه در ارتباط با کارگراني است که کارفرمايان آنها مشمول قانون کار هستند ولي چون حکم تضامني بر مبناي فعاليت چند نفر در ايجاد امر واحد است نه بر مبناي شمول قانون کار نسبت به کارفرمايان ، مي توان حکم ماده را در تمامي موارد مشابه سرايت داد عده اي ديگر از حقوقدانان قائل به اين نظر مي باشند، از آنجايي که حادثه زيان بار ناشي از اجتماع مباشرين متعدد مي باشد و با توجه به اينکه هر کدام به نسبت مساوي در حادثه نقش دارند بنابراين به نسبت مساوي مسئول مي باشند.
در اين صورت با توجه به اينکه حادثه زيان بار به هر کدام از آنها انتساب دارد همه اسباب دخيل داراي مسئوليت تضامني مي باشند ولي اگر حادثه ناشي از اجتماع عوامل متعدد به نحو مستقل نباشد بلکه به صورت اشتراکي باشد ولي ميزان تاثير هر يک مشخص نباشد مطابق با نظر مشهور فقها و حقوقدانان و با در نظر گرفتن ماده ٣٦٥ قانون مجازات اسلامي سابق مي بايست قائل به مسئوليت بالسويه در مقابل زيان ديده بود.