Abstract:
خطمشیگذاری در واقع نوعی برنامهریزی محتوایی است که برای تولید محتوای مؤثر در رسانه، حائز اهمیت است؛ اما گاهی آنچه در عمل شاهد آن هستیم فاصلۀ نهچندان کم، برنامههای تولید شده با تصورات افراد از اجرای خطمشیها است. کشف چرایی این فاصله برای موفقیت خطمشیها امری لازم و ضروری است. با توجه به جایگاه و نقش معاونت سیما در راهبری برنامههای تلویزیونی، هدف این پژوهش شناسایی موانعی است که اجرای موفق خطمشیهای رسانهای در معاونت سیمای جمهوری اسلامی ایران را با مشکل مواجه میکند. این پژوهش کاربردی به روش تحلیل مضمون طی 15 مصاحبه نیمهساختاریافته با خبرگان و صاحبنظران حوزۀ خطمشیگذاری رسانه انجام شده است. دادهها در سه مرحله توصیفی، تفسیری و یکپارچهسازی با استفاده از نرمافزار تحلیل دادههای کیفی مکس کیـودا کدگذاری شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. موانع اجرای خطمشیهای رسانهای در معاونت سیما در چهار مرحله «تدوین»، «ابلاغ و اقناع»، «اجرا» و «نظارت و ارزشیابی» دستهبندی شدند. نتایج نشان داد ضعف در شناسایی مسئله، شکلگیری خطمشی، ضعف در اقناع مجریان، توزیع نامناسب خطمشی، مسائل مالی و انسانی، فقدان نظام ارزشیابی منسجم و نبود ضمانت اجرا از موانع اجرای خطمشیهای رسانهای در معاونت سیما است.
Purpose: Policy making is actually a type of content planning that is important for producing effective content in the media. But sometimes what we see in real is the large distance between the programs produced and ideas about the implementation of policies. Finding out this gap is necessary for the success of policies. Considering the position and role of the TV deputy in the management of television programs, the aim of this research is to identify the obstacles that hinder the successful implementation of media policies in this deputy of IRIB. Methodology: This applied research was conducted by thematic analysis method during 15 semi-structured interviews with experts and experts in the field of media policy making. The data has been coded and analyzed in three stages of description, interpretation and integration using the MAXQDA qualitative data analysis software. Findings and results: Obstacles to the implementation of media policies in the tv deputy were categorized in four stages: "compilation", "information and persuasion", "implementation" and "monitoring and evaluation". The results showed that weakness in problem identification, policy formation, weakness in persuading executives, inappropriate policy distribution, financial and human issues, lack of coherent evaluation system, and lack of implementation guarantee are the obstacles to the implementation of media policies in tv deputy.
Machine summary:
موانع اجراي خط مشي هاي رسانه اي در صداوسيما محسن شاکري نژاد١، مرضيه اشعري٢، سياوش صلواتيان٣، رضا فرخ نژاد۴ چکيده خط مشــيگذاري در واقــع نوعــي برنامه ريــزي محتوايــي اســت کــه بــراي توليــد محتــواي مؤثــر در رســانه ، حائــز اهميــت اســت ؛ امــاگاهــي آنچــه در عمــل شــاهد آن هســتيم فاصلــۀ نه چنــدان کــم ، برنامه هــاي توليــد شــده بــا تصــورات افــراد از اجــراي خط مشــي ها اســت .
بـا توجـه بـه جايـگاه و نقـش معاونـت سـيما در راهبــري برنامه هــاي تلويزيونــي ، هــدف ايــن پژوهــش شناســايي موانعــي اســت کــه اجــراي موفــق خط مشــي هاي رســانه اي در معاونــت ســيماي جمهــوري اســلامي ايــران را بــا مشــکل مواجــه ميکنــد.
در صــورت بي توجهــي بــه اجـرا، ضمـن اتـلاف منابـع مالـي و انسـاني ، از دسـت رفتـن فرصت هـا و عـدم تمايـل بـه ادامـۀ برنامه ريـزي ، خط نـگاري در حـد يـک بـازي فکـري تنـزل خواهـد يافـت (:١٩٩٩ ,Gottschalk ٣٦٢)؛ چراکـه خط مشـي ها بـدون توجـه بـه اجـرا،کارکـردي ندارنـد و ماننـد نسـخه هايي هسـتند کـه بـراي بيمـار تجويـز شـده ، امـا در حـد گزاره هـاي مکتـوب و مـدون باقي مانده و مصرف نشـده اسـت .
در مقابــل ، غفلــت از شــناخت ايــن موانــع باعــث مي شـود سـازمان صداوسـيما در رقابـت بـا سـاير رسـانه ها مخاطـب خـود را از دسـت بدهـد و مفاهيمـي را بـه مخاطبـان القـاء کنـد کـه مي توانـد آسـيب زا باشـد؛ بنابرايـن شناسـايي ايـن موانــع به منظــور کارآمــد کــردن اجــراي خط مشــي ها در ســازمان صداوســيما (بــا تمرکــز بــر معاونـت سـيما به عنـوان خـط مقـدم پيام رسـاني) هـدف اصلـي ايـن پژوهـش اسـت .
بـا توجـه بـه مطالـب پيش گفتـه پژوهـش پيـش رو در مقـام پاسـخ بـه ايـن سـؤال اسـت کـه چـه موانعـي بـراي اجـراي موفـق خط مشـي هاي رسـانه اي در معاونـت سـيما وجـود دارد؟ پيشينه پژوهش جدول ١.