Abstract:
نابرابری توزیع درآمد یکی از مهمترین موضوعاتی است که توجه بسیاری از اندیشمندان، محققین و سیاستمداران را به خود جلب نموده است. یکی از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر نابرابری توزیع درآمد سطح و تنوع مخارج دولت است که میتواند تاثیر متفاوتی بر نابرابری توزیع درآمد داشته باشد. هدف از مقاله حاضر بررسی تاثیر ترکیب مخارج اجتماعی دولت بر رژیمهای نابرابری توزیع درآمد در اقتصاد ایران است. بدین منظور با استفاده از روش مارکف سوئیچینگ عوامل موثر بر رژیمهای نابرابری توزیع درآمد با تاکید بر تاثیر ترکیب مخارج اجتماعی دولت در بازه زمانی1394-1353 مدلسازی شده است. نتایج برآورد مدل پژوهش نشان میدهد که تاثیر ترکیب مخارج اجتماعی دولت بر رژیمهای نابرابری توزیع درآمد، آستانهای است. به طوریکه تاثیر نسبت مخارج بهداشتی و رفاهی به کل مخارج دولت بر رژیمهای نابرابری، قبل از حد آستانه، مثبت و پس از عبور از حد آستانه، منفی بوده است. حدهای آستانه نسبت مخارج بهداشتی به مخارج کل و نسبت مخارج رفاهی به مخارج کل به ترتیب پنج و شش دهم درصد و یک درصد برآورد شده است. اما نتایج برای نسبت مخارج آموزشی به کل مخارج دولت متفاوت بوده است. به طوریکه تا قبل از حد آستانه هشت و نه دهم درصد، تاثیر مخارج آموزشی بر رژیم های نابرابری توزیع درآمد ، کاهنده بوده اما بعد از عبور از این آستانه، مخارج آموزشی تاثیری افزایشی بر رژیمهای نابرابری توزیع درآمد داشته است.
Income Inequality is one of the most important issues that has attracted the attention of many thinkers, researchers and politicians. One of the most important variables affecting the income inequality is the level and the kinds of government expenditures that can have a different effect on income inequality. The purpose of this paper is to investigate the effect of the composition of government social spending on income inequality regimes in the Iranian economy. For this purpose, using the Markov switching method, the factors affecting income inequality regimes have been modeled by emphasizing the effect of the composition of government social expenditures in the period 1974-2015. The results of the research model estimate show that the effect of the combination of government social spending on inequality regimes is like a threshold relation so that the ratio of health and welfare expenditures to total government spending before the threshold has a positive effect on inequality regimes and after the threshold, they have had a negative impact on inequality regimes. The threshold values of health expenditures to total expenditures and the ratio of welfare expenditures to total expenditures are estimated at 5.6 percent and one percent, respectively. But the results for the ratio of education expenditures to total government expenditures have varied. Before the threshold of 8.9% of educational expenditure, it had a decreasing effect on income inequality regimes, but after exceeding this threshold, educational expenditure had an increasing effect on income inequality regimes
Machine summary:
بدين منظور با استفاده از روش مارکف سوئيچينگ عوامل موثر بر رژيم هاي نابرابري توزيع درآمد با تاکيد بر تاثير ترکيب مخارج اجتماعي دولت در بازه زماني١٣٩٤-١٣٥٣ مدلسازي شده است .
نتايج برآورد مدل پژوهش نشان ميدهد که تاثير ترکيب مخارج اجتماعي دولت بر رژيم هاي نابرابري توزيع درآمد، آستانه اي است .
باور عمومي اين است که سياست هاي مالي دولت شامل سطح مخارج عمومي، تنوع و ترکيب مخارج ، منابع درآمدي و به طور اخص منابع مالياتي و کسري بودجه تاثير محسوسي در تعديل نابرابري توزيع درآمد دارد.
بنابراين مبتني بر منحني آرمي و رابطه کوزنتس اين امکان وجود دارد که بين مخارج بهداشتي و نابرابري توزيع درآمد يک رابطه غير خطي وجود داشته باشد زيرا در مراحل اوليه رشد و توسعه ، افزايش مخارج بهداشتي و سلامتي دهک هاي بالاي درآمدي را بيشتر منتفع مي - کند، لذا نابرابري ابتدا افزايش مي يابد ولي با سرمايه گذاري بيشتر دولت ها در امور بهداشتي و سلامتي تعداد بيشتري از افراد جامعه به امکانات بهداشتي دسترسي يافته و 1 Wilhelm & Fiestas 2 Armey 3 Abounoori & Nademi 4 Kuznets دسترسي رايگان به تسهيلات بهداشتي باعث حفظ سلامت نيروي کار شده و اثر مثبت روي سلامت و بهداشت خانوارها داشته و لذا بهره وري نيروي کار را افزايش داده و توانايي کسب درآمد آنها را بهبود ميبخشد و در نتيجه نابرابري توزيع درآمد کاهش مييابد که اين خود گواه يک رابطه غير خطي بين مخارج بهداشتي و نابرابري توزيع درآمد است .