Abstract:
در حالی که اشغال خرمشهر توسط عراق بهعنوان آخرین و مهمترین برگ برنده این کشور برای وادار ساختن ایران به شرکت در هرگونه مذاکرات صلح تلقی میشد، آزادسازی این شهر میتوانست سمبل تحمیل اراده سیاسی جمهوری اسلامی ایران بر متجاوز و اثبات برتری نظامیاش باشد. بر همین اساس، با توجه به اینکه منطقه عمومی غرب کارون آخرین منطقه مهمی بود که هم چنان در اشغال عراق قرار داشت، از یکسو فرماندهان نظامی ایران برای انجام عملیات در این منطقه اشتراک نظر داشتند، و از سوی دیگر عراق نیز که طراحی عملیات آزادسازی خرمشهر را پس از عملیات فتحالمبین قطعی و مسجل میپنداشت، با در نظر گرفتن اهمیت این شهر و جایگاه آن در دفاع از بصره، بهضرورت حفظ این منطقه معتقد بود.
با نظر به عملیات موفقیتآمیز بیتالمقدس در سال 1361، میتوان هدف از این پژوهش را، بررسی عوامل و زمینههای مؤثر در پیروزی عملیات بیتالمقدس عنوان نمود. با توجه به ماهیت عنوان مقاله و در مسیر پاسخگویی به پرسش اصلی، در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی جهت بررسی موضوع استفاده شده است و از نظر نوع تحقیق در دسته پژوهشهای کاربردی قرار دارد. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و دادهها نیز به شیوه کتابخانهای – اسنادی و به شکل فیشبرداری و نیز استفاده از منابع اینترنتی و همچنین بررسی مصاحبه با صاحبنظران این حوزه میباشد.
با تجزیه و تحلیل پرسش این مقاله که عبارت است از؛ «عوامل و زمینههای مؤثر در پیروزی عملیات بیتالمقدس کدامند؟» میتوان پاسخ روشنی برای آن و پرسشهای فرعی مرتبط ارائه نمود.بعد از بررسی و تحلیل عملکرد دو سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران و نیز تجزیه و تحلیل طرحریزی، سازماندهی و هدایت و کنترل در این عملیات، میتوان گفت نتایج تحقیق نشانگر آن است که همکاری، هماهنگی و اتحاد بین یگانهای این دو سازمان به محوریت و فرماندهی مشترک در قرارگاه کربلاو نیز ریسک فرماندهی، اصل غافلگیری دشمن و سرعت بالای نیروهای عملکننده باعث شد که چنین عملیات بزرگی با موفقیت، صد در صد به نتایج خود برسد.
While the occupation of Khorramshahr by Iraq was considered as the last and most important winner in forcing Iran to take part in any peace talks, its releasement could have been a symbol of the Islamic Republic's political will to the invade regime and prove the Islamic Republic of Iran’s military superiority. Accordingly, as the western Karoun public area was the last major area still occupied by Iraq, on the one hand, Iranian military commanders agreed to operate in this area, and on the other hand, Iraq considered definitive that Iran will have operation to release Khorramshahr after the operation of Fath al-Mubin. So, because of the importance of Basra and its position in defending, Iraq believed in the need to preserve the area. Regarding the successful operation of Bait al Moghaddas in 1361, we can say that the purpose of this study is: to investigate the factors and contexts affecting the success of Bait al Moghaddas operation. Due to the nature of the article title and in the way of answering the main question, in this research, a descriptive-analytical method has been used. In terms of the type of research, it is classified as an applied research. The method and tools for collecting information and data are also the library-documentary method, the form of a receipt, as well as the use of internet resources and the interviews with experts in this field. By analyzing the question of this article which is: "What are the factors and contexts that contribute to the success of Operation Bait al Moghaddas?" we can provide a clear answer to it and the related sub questions. After analyzing the performance of the two Islamic Revolutionary Guard Corps and the Islamic Republic of Iran Army and analyzing the planning, organizing, and the control of this operation, the results show that the cooperation, correlation and unity between the two units with the organization's joint focus and command at Camp of Karbala, as well as the risk of command, attacking unawares and the high speed of the operating forces, led to such a successful operation with its complete outcomes.
Machine summary:
عوامل و زمينه هاي مؤثر در پيروزي عمليات بيت المقدس (کربلي ٣) 1 رضا شاهقليان قهفرخي تاريخ دريافت : ٩٨/٠٤/٢٠ تاريخ پذيرش : ٩٨/٠٧/٠٧ چکيده در حالي که اشغال خرمشهر توسط عراق به عنوان آخرين و مهم ترين برگ برنده اين کشور براي وادار ساختن ايران به شرکت در هرگونه مذاکرات صلح تلقي ميشد، آزادسازي اين شهر ميتوانست سمبل تحميل اراده سياسي جمهوري اسلامي ايران بر متجاوز و اثبات برتري نظامياش باشد.
بعد از بررسي و تحليل عملکرد دو سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و ارتش جمهوري اسلامي ايران و نيز تجزيه و تحليل طرح ريزي، سازماندهي و هدايت و کنترل در اين عمليات ، ميتوان گفت نتايج تحقيق نشانگر آن است که همکاري، هماهنگي و اتحاد بين يگان هاي اين دو سازمان به محوريت و فرماندهي مشترک در قرارگاه کربلا و نيز ريسک فرماندهي، اصل غافل گيري دشمن و سرعت بالاي نيروهاي عمل کننده باعث شد که چنين عمليات بزرگي با موفقيت ، صد در صد به نتايج خود برسد.
دشمن در منطقه عمليات بيت المقدس دو نوع آرايش دفاعي را در دستور کار خود قرار داد و منطقه گسترش خود را به دو قسمت تقسيم نمود: ١- پدافند عمومي: در شمال منطقه يعني در حاشيه رودخانه هاي کارون ، کرخه کور تا 175 هورالهويزه ، عراق با استفاده از فرصت يک سال و نيمه پس از آغاز جنگ ، با تدابير مهندسي ، موانع و استحکامات شکست ناپذيري را ايجاد کرده بود.
عمليات بيت المقدس به عنوان نقطه ي عطف و برجسته ترين عمليات پدافندي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در تاريخ نظامي هشت سال دفاع مقدس ثبت شده است ، زيرا پس از اين عمليات بود که مرحله ي سوم جنگ آغاز شد و مقدمه اي شد براي پيگيري راهبرد تعقيب متجاوز.