Abstract:
انقلاب اسلا می ایران با رهبری حکیمانه حضرت امام خمینی(ره) فرصت بسیار مناسبی را فراهم آورد تا برای اولین بار مسائل مختلف حقوق بشر با بهر ه گیری از منابع فقه و در رابطه با جامعه سیاسی اسلا می اجرا گردد. در آیات متعددی از قرآن به حقوق بشر اشاره شده است. مفاهیم و اصول حقوق بشر بعد از انقلاب اسلامی که برگرفته شده از منابع فقه اسلام است، وارد چرخه اجرایی در انقلاب اسلامی ایران شد ه اند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز ملت ایران با تاسی به این اصول انسانی و اسلامی در راستای احقاق حقوق خود گام برداشته است. هدف این مقاله تبیین مفاهیم، مبانی و اصول حقوق بشر در انقلاب اسلامی ایران می باشد که با بیان آیاتی از قرآن و احکام اس الم در زمینه حقوق بشر که در جامعه اجرا می شود، پرداخته شده است. سوال اصلی این است که مبانی حقوق بشر در انقلاب اسلامی ایران چیست؟ فرضیه پژوهش بر این امر تاکید دارد که مبانی حقوق بشر در انقلاب اسلامی ایران بر اساس اصول و احکام دین اسلام پایه ریزی شده است. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی - تحلیلی خواهد بود. برای گردآوری اطلاعات از ابزار کتابخانه ای - اسنادی استفاده شده است.
Machine summary:
هدف این مقاله تبیین مفاهیم، مبانی و اصول حقوق بشر در انقلاب اسلامی ایران میباشد که با بیان آیاتی از قرآن و احکام اسلام در زمینه حقوق بشر که در جامعه اجرا میشود، پرداخته شده است.
(محقق داماد، 1385: 44) کشور ایران هم به دلیل پارهای موضعگیریهای تاریخی انساندوستانه و فراگیر نظیر فرمان کوروش کبیر که اشاره شد و نیز تعالیم ارزشمند ادیان الهی به ویژه اسلام، با مفهوم کرامت انسانی که زینتبخش «حقوق بشر» امروزی است، آشنایی دیرین دارد، اما بازخوانی تاریخ سیاه استبداد حکمرانان در این سرزمین، همانند دیگر نقاط دنیا، حکایت از تضییع حقوق مردم دارد.
(مدنی، 1374: 364) بنابراین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان سند حقوقی نظام سیاسی کنونی کشور ایران در اصول متعدد فصل سوم (اصول 19 تا 42) و پارهای از اصول دیگر، جایگاه ویژهای را برای حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم قائل شده و در اصل نهم، آزادی را یکی از محورهای اصلی و غیرقابل سلب نظام سیاسی کشور قرار داده است.
پس نظام جمهوری اسلامی ایران چه از لحاظ مبنای ایدئولوژی اسلام مبتنی بر کرامت انسانی، عدالت، رفع تبعیض و ارتقا و تکامل مقام انسانی و چه از حیث سابقه تاریخی ملی و تمدن باستانی خویش، نسبت به موازین عدالتخواهی و رفع تبعیض معیارهای حقوق بشری مقید است، بلکه در زمینه حقوق بشر، قانون اساسی ضمن رعایت ضوابط و معیارهای بنیادین اسلامی، اصولی را ارائه کرده است که دربرگیرنده حقوق و آزادیهای اساسی انسان بوده و طی موادی مشخصاً به حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اشاره کرده است.
هر انسان آگاهی عمل به تکالیف و ایفای حقوق را وسیلهای برای تکامل و نزدیکی به خدای خود تلقی خواهد کرد و این امتیازی بسیار بزرگ است که هیچ یک از مکاتب حقوقی و سیاسی و غیر آنها نمیتوانند داشته باشند.