Abstract:
استنباط¬های عقلی و استنتاج از آیات و روایات نشان می¬دهد که جهان هدف¬مند است و کلان¬روند تاریخ به سمت صلاح، کمال و آینده¬ای روشن در حال حرکت است. از دید تعالیم شیعی، این حرکت به سمت استقرار شهر عدل آرمانی مهدوی است و فرجام تاریخ را رقم خواهد زد. لکن جامعه آرمانی مهدوی و حیات طیبه، به خودی خود محقق نخواهد شد و نیازمند زمینهسازی است. در این راستا ایجاد یک حکمرانی و نظام حاکمیتی مطلوب می¬تواند بهعنوان یکی از مهمترین عوامل زمینه¬سازی به شمار آید؛ چرا که نقش الگویی حاکمان و نوع تاثیر نظام حکمرانی، می¬تواند شکل¬گیری جامعه زمینه-ساز ظهور را تسریع یا به تاخیر بیاندازد. سوال مهم و اساسی پیش روی این تحقیق، این است که حکمرانی مطلوب آستانه ظهور چه ویژگیهایی دارد. از آنجا که مفهوم حکمرانی دارای معنایی بسیط و گسترده است، لازم بود تا در ابتدا مفاهیم و اجزای آن استخراج، و به ¬صورت الگو ارائه شود. در این راستا با استفاده از شیوه فراترکیب، مقالات و کتابهای مرتبط با موضوع این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و مفاهیم حکمرانی زمینه¬ساز استخراج و شناسهگذاری شد؛ سپس، این مفاهیم در الگوی تصویرپردازی زمینه¬ساز ظهور، جایابی، و با استفاده از آیات و روایات، تصویر حکمرانی زمینه¬ساز، ترسیم گردید. شایان ذکر است که الگوی تصویرپردازی زمینه¬ساز ظهور در جلسات و نشست¬های خبرگی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.
Machine summary:
ir *** استادیار آیندهپژوهی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران **** دانشیار فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) مقدمه بشر همواره به دنبال این بوده است تا از گذر شناخت مقصد و هدف نهایی خویش، راه و مسیر و آینده خود را معین کند و لذا همواره به دنبال آرمانشهر خود زمان را طی کرده است؛ از افلاطون حکیم یونانی در کتاب «جمهوری» تا عصر درخشش تمدن اسلامی با «اندیشههای اهل مدینه فاضله» فارابی و نیز «یوتوپیا 1 » از تامس مور، «آتلانتیس جدید» از بیکن، «شهر خدا» از آگوستین و «شهر خورشید» از توماسو کامپانلا (احمدی نجف آبادی، 1390).
اگرچه مایلز 5 (1978: 82) بیان میکند که تصاویر به خودی خود قادر به تغییر جهان نیست و رایشنباخ 6 (1951: - The path from idea to image - Polak - Boulding - Taylor - Miles - Richenbach 194) نیز مدعی است که تنها عامل تعیینکننده آینده، تصاویر نیست؛ با این حال وجود تصاویر آینده و نیز رهبرانی که علاقهمند به عملی کردن و اجرایی کردن این تصاویر هستند، میتواند عامل تعیینکنندهای در هدایت رفتار بشر به شمار آید.
جدول 1: الگوی مفهومی تصویرپردازی از حکمرانی زمینهساز ظهور به تصویر صفحه مراجعه شود روش پژوهش بررسیها نشان میدهد که مطالعات فراوانی در زمینه موضوع مهدویت به انجام رسیده و هر یک از دیدگاهی خاص به این موضوع مهم پرداختهاند که ترکیب آنها میتواند کمک شایانی به شناسایی مفاهیم محوری و کلیدی حکمرانی زمینهساز کند؛ لذا از طریق رویکرد فراترکیب، مقالات و کتابها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و گزارههای منطقی و اصول مبنایی (مفاهیم کلیدی و محوری تحقیق) استخراج و ارائه شد که در ادامه فرایند این کار تشریح شده است.