Abstract:
این پژوهش با هدف تبیین عوامل مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و تحلیل جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا است و رویکرد آن نیز کاربردی بهشمار میرود. جامعه پژوهشی، شامل دو بخش متون مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت و متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مصوب آذر ماه 1390، است که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی از نمونهگیری صرف نظر، و کل جامعه آماری مورد بررسی و تحلیل واقع شده است. ابزارهای اندازهگیری، فرم فیشبرداری و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است. دادههای اسنادی به شیوه کیفی و دادههای تحلیل محتوی با استفاده از شاخصهای توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته است. عمدهترین یافتههای پژوهش بیانگر این است که: 1. چارچوب مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت را میتوان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در 4 بعد و 43 عامل تدوین نمود. 2. در مجموع 177 مرتبه به عوامل فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده که میزان تراکم آن در بخش هدفهای عملیاتی و راهکارها با 39 فراوانی و 22 درصد زیاد و در بخش چارچوب نهادی و نظام اجرایی تحول بنیادین با 2 فراوانی و 1/1 درصد بسیار کم است. 3. بین عوامل مورد بررسی، صفات عملی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی 858/0 و ضریب اهمیت 404/0 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده و این در حالی است که به عامل جایگاه و ارزش ایثار و شهادت توجهی نشده
Machine summary:
با توجه به اهمیت این مقوله، این پژوهش در صدد است به تبیین عوامل مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و تحلیل جایگاه آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران اقدام کند تا از این طریق ضمن شناسایی و مشخص نمودن وضعیت موجود، تصویر مناسبی در اختیار مسئولان، برنامهریزان و سایر علاقه مندان قرار دهد.
پیشینه پژوهش جعفری هرندی و یزدخواستی (1393) در پژوهشی تحت عنوان «تحلیل میزان توجه به مفاهیم فرهنگ ایثار و شهادت در کتابهای درسی دوره آموزش عمومی» به این نتایج دست یافتند: 1 ـ در مجموع 1230 مرتبه به محورها و عوامل مفهومی مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده است.
این پژوهش با هدف تحلیل میزان توجه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران به عوامل مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت انجام شد که طی آن 43 عامل مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بررسی نشان داد که در مجموع 177 مرتبه به عوامل مفهومی مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده است که در میان بخشهای نهگانه سند، بخش هدفهای عملیاتی و راهکارها با 39 فراوانی و 22 درصد بیشترین و بخش چارچوب نهادی و نظام اجرایی تحول بنیادین با 2 فراوانی و 1/1 درصد کمترین میزان توجه را کرده است.
در ادامه به برخی از پیشنهادهای کاربردی برای رفع نارساییهای مطرح شده اشاره میشود: 1 ـ نتایج پژوهش میتواند زمینهای را برای بازاندیشی و بازنگری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران فراهم آورد تا سیاستگذاران آموزشی و برنامهریزان درسی در بازنگریهای آینده به عوامل کمتر توجه شده فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان حلقه مفقود، عنایت بیشتری کنند.