Abstract:
یکی از دغدغه های کنونی کشورهای اسلامی، چگونگی مواجهه با پدیده ی جهانی شدن است. جهانی شدن پدیده ای پیچیده و چند وجهی است و در تلاش برای ارزیابی آن، باید با این فرض واقع گرایانه شروع کنیم که جهانی شدن حقیقتی از زندگی امروز ما شده است؛ روندی غیرقابل تغییر که وعده ی رشد و ثروت می دهد. خواه جهانی شدن را تحولی مثبت و یا منفی تلقی نماییم، آنچه مسلم است این است که این پدیده، نظام جهانی را آشکارا تغییر داده است و فرصت و تهدید ایجاد نموده است. در این پژوهش به مباحث ذیل پرداخته می شود: ریشه های نظری جهانی شدن؛ ریشه نظری جهانی شدن را می توان در سه مکتب یافت:1- واقع گرایی.2- لیبرال ها.3- سیستم جهانی مدرن.ابعاد جهانی شدن، عنوان دیگری است که در آن ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهانی شدن مورد بررسی قرار می گیرد. آثار و پیامدهای جهانی شدن: که در آن برخی پیامدهای جهانی شدن مانند چند شاخه ای کردن جهان، فشردگی فزاینده ی زمان و مکان، ظهور پارادایم و چارچوب مفهومی جدید و به چالش کشیده شدن سنت ها بررسی می شود. جهانی شدن و کشورهای اسلامی: در این قسمت با بیان واقعیت های جهانی شدن؛ مانند گسترش تکنولوژی، کوچکتر شدن جهان و موقعیت کشورهای اسلامی که در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، امکانات تکنولوژیک کمتری را در اختیار دارند، به بررسی پیامدهای جهانی شدن برای این کشورها و نیز چالش هایی که آن ها در برخورد با این پدیده با آن مواجه هستند، پرداخته می شود و در پایان با توجه به پیامدهای جهانی شدن و مسایلی که برای کشورهای اسلامی بوجود آمده است، چند راهکار برای برخورد مناسب تر با این پدیده پیشنهاد می شود. روش کار پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از کتب، مقالات، نشریات موجود و با روش جمع آوری کتابخانه ای به توصیف و تحلیل موضوع پرداخته شده است.
One of the current concerns of the Muslim countries, how to deal with the phenomenon of globalization. Whether globalization can be a positive or negative change, what is certain is that this phenomenon is clearly the global system and the opportunities and threats created. The following topics are covered in this research: the roots of the idea ofglobalization are the root of globalization theory can be found in three schools: 1 - Realism.2 - liberals.3 - the modern world system. Dimensions of globalization, one in which the political, cultural and economic globalization are discussed. Effects of globalization: the consequences of globalization as a branch of the world, increasing the compression of time and space, the emergence of new paradigms and conceptual frameworks, to challenge tradition are examined. Be Methods descriptive, analytical, using books, articles, publications and the library collection methods to describe and analyze the issue has been dealt with.
Machine summary:
نکتهای که برای اندیشمندان مسلمان حائز اهمیت است این است که کشورهای اسلامی در فرایند جهانی شدن چه جایگاهی دارند؟ یا به عبارت دیگر، جهانیشدن چه اثرات و پیامدهایی برای کشورهای اسلامی به همراه دارد؟ در این مقاله سعی شده است علاوه بر اینکه فرایند جهانیشدن و پیامدهای این پدیده برای کشورهای اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد، به این سؤال مهم نیز پاسخ داده شود که، کشورهای اسلامی برای حفظ هویت، ارزشها،فرهنگ اسلامی و میراث تمدنی خود در جریان جهانیشدن، دست به چه اقداماتی باید بزنند؟ چگونه میتوانند به ارتباط و تعامل سازنده و پویا با جهانیشدن دست یابند و منافع و بقای خود را تامین نمایند؟ مفهوم جهانی شدن واژهی جهانیشدن(Globalize)از چهارصد سال پیش و اصطلاحاتی چون« Globalization، Globalizing، Globalism» از دههی 1960 در متون علمی و ادبی به کار گرفته شده است(نهاوندیان،(1385)، 174).
»(واترز،(1379)، 241) جامعه شناسی جدید، جهانی شدن را اینگونه توصیف میکند: جهانی شدن، شامل فرایندهای نظاممندکنندهی اقتصاد در روابط بین الملل است، که در گذر زمان تشدید شده و اکنون با سرعتی فزاینده رو به گسترش است.
برخلاف برخی برداشتها، جهانی شدن فرهنگ، به مفهوم گرایش روزافزون بهسوی فرهنگی واحد و یکپارچه نیست(نش، (1380)، 169)، بلکه استدلال جهانی شدن فرهنگی از اساس، این است که امروزه به واسطهی رسانههای ارتباط جمعی و جریان مهاجرت انسانها و توریسم و ظهور فرهنگهای سوم کارکنان نهادهای اقتصادی و سیاسی جهانی، به هم پیوستگی فرهنگی فزایندهای در سراسر جهان به وجود آمده است(آکوچکیان، (1382)، 435).